Onvreugd der jeugdige menschen

Ik ben jong en ik wil niemand op zijn oog slaan. Niettemin heb ik het gehad met de berichtgeving over amokmakende generatiegenoten. En al zeker met de tenenkrullende retoriek van de heer Cameron, die meteen ook de daad bij het woord voegt. Politici die daden stellen, het is eens wat anders, maar als dit soort maatregelen in landen gebeurt die op de ‘groote unieverselen demokratieschaal’ oranje, rood of nog maar donkergroen gekleurds staan, pakweg China, Syrië, Cuba en andere “schurkenstaten”, roept iedereen moord en brand.

Natuurlijk is het stenen gooien naar hulpverleners crimineel en je eigen stad doen branden verwerpelijk. Maar als je, zoals één van de commentatoren, zegt: “er zijn door de economische crisis minder zomerfestivals in de Britse steden, deze jongeren bekijken de rellen als een soort festival” (vrij geciteerd), dan ga je voorbij aan fundamentele ongenoegens.

De laatste keer dat we die fout maakten, was toen we – zoals onder andere David Van Reybrouck aanhaalt in ‘Pleidooi voor populisme’ – collectief de ongenoegens over de immigratieproblematiek afdeden als racistisch, in plaats van één expressievorm ervan (het extreemrechtse populisme) te veroordelen, maar tegelijkertijd reële antwoorden te geven op rechtmatige grieven. Een vergissing die nog steeds niet is rechtgezet en zorgt voor een stille breuklijn in onze maatschappij.

Vandaag gebeurt net hetzelfde. Onze toekomst is niet meer zo voorspelbaar. We kijken op en merken dat de vorige generaties niet aan ons gedacht hebben, maar verblind door eigen geluk de fundamenten van ons sociaal en economisch systeem hebben aangetast. Met natuurlijk de fossiele brandstoffen die tijdens ons leven – en niet tijdens het uwe! – uitgeput zullen zijn, met de klimaatschade die, hoe zeer we ons best ook doen, nu niet meer teruggedraaid kan worden; met een absurd hoge levensstandaard die niet vol te houden is op lange termijn; met een economische situatie die voor pas afgestudeerden zeer precair is; met een visie op onderwijs die academische studies verheerlijkt (ze zitten vol, die universiteiten), daarmee de waarde van universitaire diploma’s onderuit haalt, en technische vaardigheden geringschat; met een sociaal systeem dat door toekomstige werkende gedepanneerd zal moeten worden (u kan niet allemaal vervroegd met pensioen op uw 57^ste, dan moeten wij tot 75 jaar werken en uw luiers betalen); met een opgefokte vastgoedsector die ervoor zorgt dat wij decennia lang (!) zullen betalen aan een eigen stekje.

Dan hebben we het nog niet over nieuwe Belgen, Britten, watdanook, die daarenboven moeten afrekenen met structurele discriminatie en het definiëren van hun unieke culturele identiteit.

Wat u ziet op Spaanse, Brusselse, Britse en andere straten zijn geen “nihilistische horden”, zoals een andere commentator ze noemde, het is geen probleem van achtergestelde, marginale wijken, het is een groeiende frustratie die bij alle jongeren, hoog en laag opgeleid, leeft.

Beste meneer Cameron, beste commentatoren, wat u ziet is paniek en uitzichtloosheid. Maar wanneer ons gelijk wordt bewezen, ligt u al lang onder de zoden.

GEPUBLICEERD IN ‘DE MORGEN’, ‘DE GEDACHTE’ OP DINSDAG 16 AUGUSTUS 2011.